اختلاس

دکتر مرتضی واحدی پوروکیل پایه یک دادگستریمطابق اصول کلی مسولیت کیفری، پرداخت دیه علی القاعده بر عهده مرتکب است. با این حال، در مواردی خاص و شرایط ویژه ای ممکن است جامعه این مسولیت را بر عهده بگیرد که در این صورت که ذیلا به مصادیق آن پرداخته می شود، جامعه به جای مرتکب، دیه را از بیت المال پرداخت می کند.عدم تمکن مالی مرتکب یا عاقله او در قتل خطای محض؛ در ماده‌ ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ آمده است: «در صورتیکه مرتکب، دارای عاقله نباشد، یا عاقله ی او به دلیل عدم تمکن مالی نتواند دیه را در مهلت مقرر بپردازد، دیه توسط مرتکب و در صورت عدم تمکن دیه از بیت المال پرداخت می شود. در این مورد فرقی میان دیه نفس و غیر آن نیست.»عدم شناسایی قاتل یا کشته شدن مقتول بر اثر ازدحام؛ در ماده‌ ۴۸۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ آمده است: «اگر شخصی به قتل برسد و قاتل شناخته نشود یا بر اثر ازدحام کشته شود دیه از بیت المال پرداخت می‌ گردد.»فرار قاتل عمدی یا مرگ او؛ درماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ آمده است: هر گاه در جنایت عمدی، به علت مرگ یا فرار، دسترسی به مرتکب ممکن نباشد در خصوص قتل عمد، ولی دم می تواند دیه را از عاقله بگیرد و در صورت نبود عاقله یا عدم تمکن آنها، دیه از بیت المال پرداخت می شود. فرار یا مرگ مرتکب در جنایت شبه عمد یا خطای محض؛ در ماده ۴۷۴ قانون مجازت اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ آمده است: «در جنایت شبه عمدی در صورتی که به دلیل مرگ یا فرار به مرتکب دسترسی نباشد، دیه از مال او گرفته می شود و در صورتی که مال او کفایت نکند از بیت المال پرداخت می شود.»در این مورد همچنین، به تصریح ماده ۴۷۵ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، در جنایت خطای محض در مواردی که پرداخت دیه بر عه, ...ادامه مطلب