حضانت اطفال

ساخت وبلاگ

دکتر مرتضی واحدی پور  

وکیل پایه یک دادگستری  

بدون تردید، دوران طفولیت و کودکی، حساس ترین و بلکه مهم ترین دوران زندگی آدمی است. زیرا در این برهه از زندگی،  هیئت وجودی و شخصیت انسان شکل گرفته و به تدریج مهیای ورود به اجتماع و عرصه پرتلاطم زندگی می شود. 

از منظر حقوقی، مقصود از حضانتِ طفل، نگهداری و مراقبت از طفل است. طفل از لحظۀ تولد تا سالها، وابسته و متکی به والدین است. از طرفی، سالهای ابتدایی پس از تولد که از آن به دوران طفولیت یاد می شود، بدین سان از اهمیت ویژه برخوردار است که چون در این سنین، طفل از خود هیچ اراده و قدرتی ندارد و سرنوشت او مطلقاً به دست والدین اوست. در نتیجه، قانونگذار این اهمیت و حساسیت را به خوبی درک نموده و جهت حفظ حقوق این انسانهای معصوم که مبادا قربانیِ اختلافات و تصفیه حساب های شخصیِ بزرگسالان شوند، مقرراتی حمایتی تقنین نموده است. در همین جا ذکر این نکته لازم است که مراد از طفل، کسی است که به سن بلوغ نرسیده باشد. مطابق تبصرۀ 1 ماده 1210 قانون مدنی، سن بلوغ در دختران 9 سال تمام قمری و در پسران 15 سال تمام قمری است. بنابراین، دختران کمتر از 9 سال و پسران کمتر از 15 سال قمری، علی الاصول طفل یا صغیر محسوب می شوند.

حضانت اطفال به تصریح مادۀ 1168 قانون مدنی، هم حق و هم تکلیف پدر و مادر است. از این رو، با تمسک به ظاهر این ماده، کسی نمی تواند پدر و مادر را از نگهداری و تربیت طفل محروم کند، چون این حقِ آنهاست. از طرفی، پدر و مادر که در قبالِ طفل مسئولیت نگهداری از او را بر عهده دارند، نمی توانند از این وظیفه شانه خالی کنند، زیرا این تکلیف آنهاست. به این خاطر است که مادۀ 1178 قانون مدنی مقرر نموده؛ابوین مکلف هستند که در حدود توانایی خود به تربیت اطفال خویش بر حسب مقتضی اقدام کنند و نباید آنها را  مهمل بگذارند. در این میان، ابوینِ طفل به تجویز مادۀ 1179 قانون مدنی و در جهت تربیتِ طفل، حقِ تنبیه او را در حد متعارف دارند. لیکن، نمی توانند با تمسک به این جواز قانونی، از حدود متعارف خارج شده و موجب آسیب یا اذیت طفل شوند. در مقابل، طفل هم باید مطیع ابوین خود بوده و در هر سنی که باشد باید به آنها احترام کند. (ماده 1177 قانون مدنی)

در مقولۀ حضانتِ اطفال، مادامی که پدر و مادرِ طفل بدون اختلاف و متارکه با یکدیگر زندگی می کنند، کانون خانواده، محلی اَمن برای طفل است. در چنین خانواده ای، طفل احساس راحتی و آرامش خواهد کرد. بنابراین، در این حالت، اختلافی در خصوص اینکه حضانت طفل با پدر باشد یا مادر، حادث نخواهد شد. اما، مشکل از آنجایی آغاز می شود که والدینِ طفل با یکدیگر اختلاف و متارکه داشته و جدای از هم زندگی می کنند. این متارکه و جدایی ممکن است مربوط به قبل از طلاق یا بعد از آن باشد. در این شرایط، قانونگذار در مادۀ 1169 قانون مدنی، حضانت طفل را تا هفت سالگی با مادر و پس از آن را با پدر می داند. پس از هفت سالگی، در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت او به تشخیص دادگاه خواهد بود. مواردی از جمله، اعتیادِ زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار، اشتهار به فساد و فحشا و در مجموع اَعمال منافی حقوق اطفال، می تواند مسقط حق حضانتِ هر یک از والدین شود. همچنین، ابتلاع به جنون یا ازدواج مجددِ مادرِ طفل حق حضانت را از او سلب خواهد نمود. تشخیص موارد سلب حضانت با دادگاه خانواده است. در صورت فوت هر یک از والدین، حضانت طفل با آنکه زنده است خواهد بود. لازم به ذکر است که نفقه طفل در هر حال، چه حضانت با مادر باشد و چه با پدر، بر عهده پدر خواهد بود.

پدر و مادر حق ندارند از حضانت طفل شانه خالی کنند. زیرا حضانت یک تکلیف قانونی است. بنا براین، مستنکف علاوه بر تحمل مجازاتِ مقرر، به حضانت از طفل نیز الزام می شود. همچنین، حقِ حضانت برای هر یک از پدر یا مادر، نافیِ حق ملاقاتِ دیگری نخواهد بود. از این رو، کسی که طفل را در اختیار دارد مکلف است او را برای ملاقات در اختیار ذیحق قرار دهد. ترتیب حق حضانت و همچنین زمان و مکان ملاقات در حکم دادگاه قید می شود. به تصریح مادۀ 40 قانون حمایت خانواده، سرپیچی از حکم دادگاه در مورد حضانت طفل یا امتناع از استرداد طفل جهت ملاقات، منجر به بازداشت مستنکف، پس از تقاضای ذیحق می شود. به علاوه، چنین شخصی به تصریح ماده 54 قانون حمایت خانواده مجرم تلقی و برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت (تا ده میلیون ریال) و در صورت تکرار، به حداکثر مجازات مذکور محکوم می شود.  

شما کاربر محترم می توانید در صورت نیاز به مشاوره اعم از حقوقی یا کیفری سوال خود را مطرح نموده و از همین وبلاگ جواب خود را دریافت نمایید. // یا در صورت لزوم یا تمایل می توانید مشاوره حضوری دریافت نمایید به آدرس: استان گیلان- شهرستان فومن- خیابان امام- خیابان شورا- ساختمان الماس- طبقه دوم. شماره تماس: 01334739252 

اختلاس...
ما را در سایت اختلاس دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : vahedi-attorney بازدید : 201 تاريخ : سه شنبه 5 تير 1397 ساعت: 4:53